Ιάκωβος ο Εδέσσης

(Συρία 640 – 708). Επίσκοπος και εκκλησιαστικός συγγραφέας. Ακολούθησε το ιερατικό στάδιο και, αρχικά, έγινε μοναχός στη μονή Κενεσρέ. Αργότερα, ως επίσκοπος Εδέσσης, προσπάθησε να επιβάλει στις μονές της περιφέρειάς του νέους μοναχικούς κανονισμούς, γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδρασή τους, η οποία μάλιστα είχε την αμέριστη υποστήριξη του πατριάρχη Ιουλιανού. Μετά την αποτυχία των επιδιώξεών του, αποσύρθηκε με τους μαθητές του, Δανιήλ και Κωνσταντίνο, στη μονή Αγίου Ιακώβου στο Καϊσούμ της Συρίας (688). Στη συνέχεια δίδαξε επί έντεκα χρόνια την ελληνική γλώσσα στη μονή Εουσεμπένα, στην οποία λειτουργούσε θεολογική σχολή. Λίγο πριν από το τέλος της ζωής του, επέλεξε τον μοναχικό βίο στο μοναστήρι Τελέντα. Ο Ι. ήταν ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες του αραμαιόφωνου χριστιανικού ελληνισμού. Ασχολήθηκε με τη θεολογία, την ιστορία, τη γραμματική και τη φυσική και έγραψε πολυάριθμα έργα. Στο ενεργητικό του συγκαταλέγονται και πολλές μεταφράσεις ελληνικών έργων στη συριακή γλώσσα. Τα κυριότερα έργα του είναι: Η πρώτη δημιουργική, αιώνιος, παντοδύναμος και άκτιστος αιτία, ο θεός συντηρητής των πάντων, το Εξαήμερον και το Βιβλίο των θησαυρών. Από τις μεταφράσεις του ιδιαίτερα αξιομνημόνευτες είναι εκείνες του Χρονικού του Ευσέβιου. Ωστόσο, το πιο αξιόλογο έργο του θεωρείται το Εγχειρίδιον, το οποίο περιέχει φιλοσοφικούς όρους καθώς και την πρώτη συστηματική γραμματική της συριακής γλώσσας.